সংস্কৃত ধাতুরূপ দা – পরস্মৈপদী

সংস্কৃত ধাতুরূপ দা ধাতুটির সম্পূর্ণরূপ বাংলা হরফে, দেবনাগরী লিপিতে ও সঠিক ধাতুরূপ, সংস্কৃত অনুবাদ এছাড়াও Onlone MCQ Test.

সংস্কৃত ধাতুরূপ দা

ধাতুরূপ থেকে একটি গুরুত্বপূর্ণ ধাতু হল দা । এর বাংলা অর্থ হল – দান করা। ধাতুটি পরস্মৈপদী । ধাতুটির সম্পূর্ণরূপ, ধাতুরূপ নির্ণয়, সংস্কৃত ভাষা-য় অনুবাদ প্রভৃতি বিস্তারিতভাবে তুলে ধরা হল ।

দা ধাতুরূপ (বাংলা হরফে)

লট্ (বর্তমান কাল)

বচন	প্রথম পুরুষ	মধ্যম পুরুষ	উত্তম পুরুষ
এক	যচ্ছতি	যচ্ছসি	যচ্ছামি
দ্বি	যচ্ছতঃ	যচ্ছথঃ	যচ্ছাবঃ
বহু	যচ্ছন্তি	যচ্ছথ	যচ্ছামঃ

লোট্ (আদেশ, অনুরোধ)

বচন	প্রথম পুরুষ	মধ্যম পুরুষ	উত্তম পুরুষ
এক	যচ্ছতু	যচ্ছ	যচ্ছানি
দ্বি	যচ্ছতাম্	যচ্ছতম্	যচ্ছাব
বহু	যচ্ছন্তু	যচ্ছত	যচ্ছাম

লঙ্ (অতীত কাল)

বচন	প্রথম পুরুষ	মধ্যম পুরুষ	উত্তম পুরুষ
এক	অযচ্ছৎ	অযচ্ছঃ	অযচ্ছম্
দ্বি	অযচ্ছতাম্	অযচ্ছতম্	অযচ্ছাব
বহু	অযচ্ছন্	অযচ্ছত	অযচ্ছাম

বিধিলিঙ্ (উচিৎ অর্থে)

বচন	প্রথম পুরুষ	মধ্যম পুরুষ	উত্তম পুরুষ
এক	যচ্ছেৎ	যচ্ছেঃ	যচ্ছেয়ম্
দ্বি	যচ্ছেতাম্	যচ্ছেতম্	যচ্ছেব
বহু	যচ্ছেয়ু্ঃ	যচ্ছেত	যচ্ছেম

লৃট্ (ভবিষ্যৎ কাল)

বচন	প্রথম পুরুষ	মধ্যম পুরুষ	উত্তম পুরুষ
এক	দাস্যতি	দাস্যসি	দাস্যামি
দ্বি	দাস্যতঃ	দাস্যথঃ	দাস্যাবঃ
বহু	দাস্যন্তি	দাস্যথ	দাস্যামঃ

লিট্ (পরোক্ষ অতীত)

বচন	প্রথম পুরুষ	মধ্যম পুরুষ	উত্তম পুরুষ
এক	দদৌ	দদিথ, দদাথ	দদৌ
দ্বি	দদতুঃ	দদথুঃ	দদিব
বহু	দদুঃ	দদ	দদিম

সংস্কৃত ধাতুরূপ পঠ্ (দেবনাগরী লিপিতে)

লট্ (বর্তমান কাল)

वचन	प्रथम पुरुष	मध्यम पुरुष	उत्तम पुरुष
एक	यच्छति	यच्छसि	यच्छामि
द्वि	यच्छत:	यच्छथ:	यच्छाव:
वहु	यच्छन्ति	यच्छथ	यच्छाम:

লোট্ (আদেশ, অনুরোধ)

वचन	प्रथम पुरुष	मध्यम पुरुष	उत्तम पुरुष
एक	यच्छतु	यच्छ	यच्छानि
द्वि	यच्छताम्	यच्छतम्	यच्छाव
वहु	यच्छन्तु	यच्छत	यच्छाम

লঙ্ (অতীত কাল)

वचन	प्रथम पुरुष	मध्यम पुरुष	उत्तम पुरुष
एक	अयच्छत्	अयच्छ:	अयच्छम्
द्वि	अच्छताम्	अयच्छतम्	अयच्छाव
वहु	अयच्छन्	अयच्छत	अयच्छाम

বিধিলিঙ্ (উচিৎ অর্থে)

वचन	प्रथम पुरुष	मध्यम पुरुष	उत्तम पुरुष
एक	यच्छेत्	यच्छे:	यच्छेयम्
द्वि	यच्छेताम्	यच्छेतम्	यच्छेव
वहु	यच्छेयु:	यच्छेत	यच्छेम

লৃট্ (ভবিষ্যৎ কাল)

वचन	प्रथम पुरुष	मध्यम पुरुष	उत्तम पुरुष
एक	दास्यति	दास्यसि	दास्यामि
द्वि	दास्यत:	दास्यथ:	दास्ताव:
वहु	दास्यन्यि	दास्यथ	दास्याम:

লিট্ (পরোক্ষ অতীত)

वचन	प्रथम पुरुष	मध्यम पुरुष	उत्तम पुरुष
एक	ददौ	ददिथ, ददाथ	ददौ
द्वि	ददतु:	ददथु:	ददिव
वहु	ददु:	दद	ददिम